Wat is het geheim en de wijsheid achter de verbazingwekkende activiteiten in het universum die ononderbroken doorlopen? Waarom blijven de onbestendigen niet stabiel, maar wentelen zij zich veeleer voortdurend om en vernieuwen zij zich telkens weer?
Dit is een belangrijke kwestie die niet met kennis en verstand op te lossen is.
“Hij (Allah) doet inderdaad wat Hij wil.”[2]
Teneinde de wijsheid weer te geven die zich daarachter verbergt, worden duizend bladzijden vereist. Aangezien dit nu eenmaal zo is, zullen wij onze uiteenzetting daarvan in een buitengewoon korte samenvatting van twee bladzijden samenpersen.
Indien nu een persoon een natuurlijke functie vervult of een sociale opdracht voltooit en aan deze opgave ijverig werkt, dan zal iemand die hem daarbij gadeslaat zeer zeker begrijpen dat er twee redenen zijn die hem ertoe aandrijven deze opgave te vervullen.
De eerste: de verdiensten, de vruchten en de voordelen die voor hem uit de opdracht resulteren, hetgeen men als ‘de oorspronkelijke oorzaak’ aanduidt.
De tweede: de aanwezigheid van een hartstocht, een sterk verlangen en een genot die hem ertoe stimuleren de opdracht met ijver uit te voeren, hetgeen men ‘de aandrijvende en de noodzakelijke reden’ noemt.
Bijvoorbeeld, het eten van voedsel is een genot dat uit eetlust voorkomt die een mens ertoe aanzet iets te eten. Het resultaat van het eten is het voeden van het lichaam en het voortzetten van het leven.
“En de meest verheven eigenschappen behoren Allah toe.”[3]
Op dezelfde wijze zijn de oneindig huiveringwekkende en verbazingwekkende handelingen in het universum bestemd voor twee uitgebreide wijsheden, waarvan elk wijsheid grenzeloos is:
De eerste: de namen van Allah de Rechtvaardige hebben grenzeloos en onberekenbaar vele soorten manifestaties. Het pluriforme aantal schepselen komen voort uit dit veelvoud van manifestaties. Wat deze namen betreft, zij vereisen zich op een permanente wijze te manifesteren. Dat wil zeggen dat zij hun versieringen tot uitdrukking willen brengen, dus zij willen de manifestatie van hun schoonheden in de spiegels van versieringen weerspiegeld en tot uitdrukking gebracht zien. Dat wil zeggen dat zij het boek (de schepping) en de brieven (de schepselen) op ieder moment weer willen vernieuwen. Dat wil zeggen dat deze namen het vereisen dat deze boeken vanuit hun betekenis continu opnieuw worden geschreven. En zij vereisen eveneens dat iedere brief zowel aan Allah, Die ver verwijderd is van alle tekortkomingen en Die de eigenaar is van de meest heilige namen, als aan alle met bewustzijn begaafde wezens met een onderzoekende instelling dient te worden getoond en aan hen deze gegeven dienen te worden om gelezen te worden.
De tweede reden en wijsheid: evenals de handelingen van de schepselen uit hun eetlust, uit hun sterke verlangen en uit hun genot voortkomen, en zodoende iedere afzonderlijke handeling met een zekere mate van genot is verbonden, zelfs dat iedere handeling zelf een vorm van genot is, zo heeft eveneens Wadjibul-Wudjud op een Hem waardige wijze en in overeenkomst met Zijn unieke behoefteloosheid en Zijn volmaakte rijkdom en met een bij Hem passende absolute volmaaktheid een grenzeloos heilige barmhartigheid en een grenzeloos heilige liefde. Vanuit deze heilige barmhartigheid en heilige liefde komt een grenzeloze heilige geestdrift voort. En vanuit deze heilige geestdrift komt een grenzeloos heilige vreugde voort. En vanuit deze heilige vreugde komt, indien wij dat zo mogen zeggen, een grenzeloos heilig genot voort. En vanuit de grenzeloos barmhartigheid die uit dit heilige genot voortkomt en vanuit de tevredenheid en de volmaaktheid die ontstaan bij de schepselen door de vervolmaking en de ontwikkeling van hun bekwaamheden, de vervorming van hun potentiële toestand tot hun actuele toestand, die binnen het bereik van de handelingen van Zijn macht plaatsvinden, indien wij dat zo mogen zeggen, komt een grenzeloos heilige tevredenheid en een grenzeloos heilige trots voort, die grenzeloze handelingen op een grenzeloze manier vereisen, welke Erhamurrahimin eigen zijn.
Aangezien de natuurwetenschap en de filosofie deze fijnzinnige wijsheid niet kennen, hebben zij de onbewustzijnde natuur, het blinde toeval en de levenloze oorzaken verward met de handelingen vol kennis, wijsheid en opmerkzaamheid. Ten gevolge van hun verval tot de duisternis van dwaling, hebben ze het licht van de waarheid niet kunnen vinden.[4]
“Ieder moment is Hij (Allah) bezig met iets.”[1]